Феноменологические исследования



Информация о Статье/Публикации
Просмотров: 1517


ЭМПАТИЯ И ЭМОЦИОНАЛЬНОЕ СО-ПЕРЕЖИВАНИЕ В ЭСТЕТИЧЕСКОМ ОПЫТЕ

Название на языке публикации: EMPATHY AND EMOTIONAL COEXPERIENCING IN THE AESTHETIC EXPERIENCE
Автор: ДЖЕФФ МИТЧЕРЛИНГ
Издание: HORIZON. Феноменологические исследования.
Том 9, №2 (2020), 495-512
Язык: Английский
Тип публикации: Статья
10.21638/2226-5260-2020-9-2-495-512 PDF (Загрузок: 2302)

Аннотация
После сжатого обзора предшествующих интерпретаций понятия вчувствования (эмпатии) в философской и психологической литературе, я собираюсь очертить трактовку этого понятия в работах Эдит Штайн «К проблеме вчувствования» и «Философия психологии и гуманитарных наук», показав при этом проблематичную широту применения термина «эмпатия» — широту, на которую обращает наше внимание и сама Штайн. Кратко остановившись на понимании эмпатии и переживания ценности у Штайн, я обращаюсь к некоторым особенностям анализа эстетического опыта в работах Романа Ингардена «Литературное произведение» и «Познание произведения искусства», которые имеют дело с тем, что он называет «эмоциональным переживанием» читателем представленных в произведении искусства ситуаций и событий. В заключении я сравниваю понимание эмпатии у Штайн с пониманием эстетического опыта у Ингардена: оба они тесно связаны с субъективной деятельностью «совместного чувства» и эмоциональным сопереживанием.

Ключевые слова
эмпатия, эстетический опыт, эстетическая ценность, эмоциональное сопереживание, личные ценности, психология, феноменология, Эдит Штайн, Роман Ингарден.

References

  • Coleridge, S.T.(1817). Biographia Literaria: Or, Biographical Sketches of My Literary Life and Opinions. New York: Leavitt, Lord & Company.
  • Dickie, G.(1964). The Myth of the Aesthetic Attitude. American Philosophical Quarterly, 1, 56–66.
  • Ingarden, R.(1973a). The Literary Work of Art (G.G.Grabowicz, Trans.). Evanston: Northwestern University Press.
  • Ingarden, R.(1973b). The Cognition of the Literary Work of Art (R.A.Crowley, & K.R.Olson, Trans.). Evanston: Northwestern University Press.
  • Ingarden, R.(1991). Zu Edith Steins Analyse der Einfühlung und der menschlichen Person. In W.Herbstrith (Ed.), Denken im Dialog. Zur Philosophie Edith Steins (72–82). Tübingen: Attempto Verlag.
  • Koss, J.(2006). On the Limits of Empathy. Art Bulletin, 88, 139–157.
  • Lipps, T.(1903). Leitfaden der Psychologie. Leipzig: Verlag von Wilhelm Engelmann. Retrieved from https://archive.org/details/leitfadenderpsy00lippgoog/page/n1
  • Lipps, T.(1905). Die ethischen Grundfragen. Hamburg: Leopold Voss Verlag.
  • Lipps, T.(1907). Ästhetik. In P.Hinneberg (Ed.), Systematische Philosophie (351–390). Berlin: Verlag von B.G.Teubner.
  • Mitscherling, J.(1988). The Aesthetic Experience and the “Truth” of Art. British Journal of Aesthetics, 28, 28–39.
  • Rader, M.(Ed.). (1952). A Modern Book of Esthetics. New York: Henry Holt & Company.
  • Stein, E.(1917). Zum Problem der Einfühlung. Halle: Buchdruckerei des Waisenhauses.
  • Stein, E.(1964). On the Problem of Empathy (W. Stein, Trans.). The Hague: Martinus Nijhoff.
  • Stein, E.(1986). Life in a Jewish Family (Dr. L.Gelber, & R.Leuven, Eds.; J.Koeppel, Trans.). Washington: ICS Publications.
  • Stein, E.(1993). Self-Portrait in Letters: 1916-1942 (Dr. L.Gelber, & R.Leuven, Eds; J.Koeppel, Trans.). Washington: ICS Publications.
  • Stein, E.(2000). Philosophy of Psychology and the Humanities (M. Sawicki, Ed.; M.C.Baseheart, & M. Sawicki, Trans.). Washington: ICS Publications.
  • Volkelt, J.(1905-14). System der Ästhetik (2nd ed.). Munich: Beck.
  • Worringer, W. (1997). Abstraction and Empathy: A Contribution to the Psychology of Style (M.Bullock, Trans.). Chicago: Ivan R.Dee.
  • Zahavi, D.(2014). Self & Other: Exploring Subjectivity, Empathy, and Shame. New York: Oxford University Press.

Информация о Статье/Публикации
Просмотров: 2788


МИР ЗА ОКНОМ: ПРЕДИСЛОВИЕ К ПЕРЕВОДУ СТАТЬИ МАРКА РИШИРА «ДЕФЕНЕСТРАЦИЯ»

Название на языке публикации: МИР ЗА ОКНОМ: ПРЕДИСЛОВИЕ К ПЕРЕВОДУ СТАТЬИ МАРКА РИШИРА «ДЕФЕНЕСТРАЦИЯ»
Автор: ДЕНИС МИХАЙЛОВ
Издание: HORIZON. Феноменологические исследования.
Том 9, №2 (2020), 749-759
Язык: Русский
Тип публикации: Предисловие к переводу
DOI : 10.21638/2226-5260-2020-9-2-749-759 PDF (Загрузок: 2246)

Аннотация
Цель данной статьи заключается не только в том, чтобы представить русскоязычному читателю перевод ранней статьи одного из крупнейших феноменологов третьего поколения Марка Ришира, поместив ее в философский контекст и определив ее место в корпусе работ философа, но и в том, чтобы помочь читателю разобраться в особенностях сложной мысли, скрытой за нестандартной образностью. С этой целью предлагается выделить в дефенестрации, понятой как философский концепт поступательного переосмысления фундаментальных предпосылок феноменологии, три этапа: первый этап — упразднение трансцендентального эго как внешней «миру» структуры; второй этап — отказ от универсума сущего как однородного пространства репрезентации, исключительно в котором обитает человек; третий этап — мышление феноменализации на основании универсума «ничего» и, как следствие, преодоление классического дуализма умопостигаемого и чувственно воспринимаемого. Так представив дефенестрацию, опираясь на анализ Риширом философских систем Э.Гуссерля, М.Хайдеггера и М.Мерло-Понти, автор заключает, что Ришир посредством этой статьи в первую очередь очерчивает плоскость, в которой будет разворачиваться его собственная философия и предвосхищает концепт «самостановящегося смысла».

Ключевые слова
Марк Ришир, новая французская феноменология, субъективность, истина, кажимость, структура репрезентации, смысл, искаженность, ничего.

References

  • Chernavin, G.I.(2013). New Phenomenology in France: The Projects of J.-L.Marion and M.Richir. Mysl’: Zhurnal Peterburgskogo filosofskogo obshhestva, 15, 71–77. (In Russian)
  • Chernavin, G.I.(2014). The Preface to the Translation of “’Eποχή, Flicker and Reduction in Phenomenology” by Marc Richir. In (Post)phenomenology in France: The New Phenomenology in France and Beyond (204–208). Moscow: Akademicheskij proekt Publ. (In Russian)
  • Jampol’skaja, A.V.(2019). The Art of Phenomenology. Moscow: RIPOL Klassik Publ. (In Russian)
  • Mamardashvili, M.K.(2010). Classical and Nonclassical Ideals of Rationality. Moscow: AZBUKA Publ. (In Russian)
  • Merleau-Ponty, М.(1964). Le visible et l’invisible. Paris: Gallimard.
  • Merleau-Ponty, M.(2006). The Visible and the Invisible. Rus. Ed. Minsk: Logvinov Publ. (In Russian)
  • Richir, M.(1970). Le Rien enroulé. Esquisse d’une pensée de la phénoménalisation. Textures, 7 (8), 3–24.
  • Richir, M.(2020). Defenestration (D.Mikhaylov, Trans.; D.Chaganova, G.Chernavin, Eds.). Rus. Ed. Horizon. Studies in Phenomenology, 9 (2), 760–781. (In Russian)
  • Ricoeur, P.(2008). The Conflict of Interpretations. Rus. Ed. Moscow: Akademicheskij proekt Publ. (In Russian)
  • Sartre, J.-P.(2015). The Transcendence of the Ego. Rus. Ed. Moscow: MODERN Publ. (In Russian)

Информация о Статье/Публикации
Просмотров: 2720


МАРК РИШИР
ДЕФЕНЕСТРАЦИЯ

Название на языке публикации: МАРК РИШИР
ДЕФЕНЕСТРАЦИЯ
Перевод с французского: ДЕНИС МИХАЙЛОВ
Издание: HORIZON. Феноменологические исследования.
Том 9, №2 (2020), 760-781
Язык:Русский
Тип публикации:Перевод
DOI : 10.21638/2226-5260-2020-9-2-760-781 PDF (Загрузок: 2830)

Аннотация
Данный текст представляет собой перевод ранней статьи одного из крупнейших феноменологов третьего поколения Марка Ришира « La Défenestration ». Ее автор поднимает вопрос о положении познающего субъекта относительно мира, который тот познает. Обращаясь к образности смотрящего из окна на мир философа, Ришир отмечает, что именно в такой отрешенности от мира находится познающий в философиях сознания Нового времени. Такую же исключенность из мира унаследовал познающий и в системе Эдмунда Гуссерля, анализируя которую, Ришир приходит к заключению, что первофеноменоменолог остался заперт в Декартовском cogito, учреждая в результате ошибочную структуру трансцендентального эго. Обращаясь к Хайдеггеру, Ришир опровергает концепцию трансцендентального Я, однако, исследуя далее философию самого Хайдеггера, отмечает, что тот остается зациклен на сущем, полагая человека обитающим в принципиальной открытости бытия, поскольку он таким образом помещает человека во вторичный мир «истины». «Космология видимого» Мерло-Понти — то, что способно, по мнению Ришира, преодолеть остатки традиционной философии в хайдегеровской онтологии. Исследуя, вслед за Мерло-Понти, кажимость как таковую и соглашаясь с последним, что у всего видимого есть принципиально невидимое, Ришир вводит новый универсум, универсум «ничего» (не сущего и не не-сущего), который включает в себя как кажимость, так и то, что за ней стоит. Это позволяет ему преодолеть классический дуализм чувственно-воспринимаемого и умопостигаемого, и тем самым поместить познающего субъекта и познаваемый им мир в один универсум. Перевод статьи на русский язык осуществлен впервые.

Ключевые слова
Марк Ришир, Эдмунд Гуссерль, Мартин Хайдеггер, Морис Мерло-Понти, детрансцендентализация, субъективность, феноменализация, искаженность, истина.

References

  • Descartes, R.(1950). Selected Works. Rus. Ed. Moscow: Gospolitizdat Publ. (In Russian)
  • Heidegger, M.(1954). Vom Wesen der Wahrheit. Frankfurt: Klostermann.
  • Heidegger, M.(1959). Unterwegs zur Sprache. Pfullingen: Neske.
  • Heidegger, M.(1964). Lettre sur l’humanisme. Paris: Aubier-Montaigne.
  • Heidegger, M.(1966). Einführung in die Metaphysik. Tübingen: Niemeyer.
  • Heidegger, M.(1967). Wegmarken. Frankfurt: Klostermann.
  • Heidegger, M.(1991). On the Essence of Truth. In Conversation on a Country Road (8–28). Rus. Ed. Moscow: Vysshaia shkola Publ. (In Russian)
  • Heidegger, M.(1993a). A Dialogue on Language. In Time and Being (273–302). Rus. Ed. Moscow: Respublica Publ. (In Russian)
  • Heidegger, M.(1993b). Letter on Humanism. In Time and Being (192–221). Rus. Ed. Moscow: Respublica Publ. (In Russian)
  • Heidegger, M.(1998). Introduction to Metaphysics. Rus. Ed. St. Petersburg: Vysshaia religiozno-filosofskaia shkola Publ. (In Russian)
  • Husserl, E.(1962a). L’origine de la Géométrie. Paris: PUF.
  • Husserl, E.(1962b). Phänomenologische Psychologie: Vorlesungen Sommersemester 1925 (Hua IX). Den Haag: Martinus Nijhoff.
  • Husserl, E.(1964). Erfahrung und Urteil. Hamburg: Claasen.
  • Husserl, E.(1965). Logique formelle et logique transcendantale. Paris: PUF.
  • Husserl, E.(1974). Formale und Transzendentale Logik: Versuch einer Kritik der logischen Vernunft (Hua XVII). Den Haag: Martinus Nijhoff.
  • Husserl, E.(1985). Idées directrices pour une phénoménologie. Halle: Gallimard.
  • Husserl, E.(1996). Origin of Geometry. Rus. Ed. Moscow: Ad Marginem Publ. (In Russian)
  • Husserl, E.(2017). Experience and Judgment (A.Frolov, Trans). Rus. Ed. Horizon. Studies in Phenomenology, 6 (1), 192–200. (In Russian). https://doi.org/10.21638/2226-5260-2017-6-1-192-200
  • Husserl, E.(2019). Ideas Pertaining to a Pure Phenemenology and to a Phenomenological Philosophy. Rus. Ed. Moscow: Akademicheskii proekt Publ. (In Russian)
  • Loreau, M.(1971). Jean Dubuffet. Délits déportements lieux de haut jeu. Paris: Weber.
  • Loreau, M.(1973). Légère et pleine de faux-fuyants. In Cahier de l’Herne: Jean Dubuffet. Paris: l’Herne.
  • Merleau-Ponty, М.(1964a). Le visible et l’invisible. Paris: Gallimard.
  • Merleau-Ponty, M.(1964b). L’œil et l’esprit. Paris: Gallimard.
  • Merleau-Ponty, M.(2006). The Visible and the Invisible. Rus. Ed. Minsk: Logvinov Publ. (In Russian)
  • Richir, M.(1970). Le Rien enroulé. Esquisse d’une pensée de la phénoménalisation. Textures, 7 (8), 3–24.

Информация о Статье/Публикации
Просмотров: 1517


ВКЛАД РОМАНА ИНГАРДЕНА В РЕШЕНИЕ ОНТОЛОГИЧЕСКИХ И МЕТОДОЛОГИЧЕСКИХ ПРОБЛЕМ ФЕНОМЕНОЛОГИИ МУЗЫКИ

Название на языке публикации: ROMAN INGARDEN’S CONTRIBUTION TO SOLVING THE ONTOLOGICAL AND METHODOLOGICAL PROBLEMS OF PHENOMENOLOGY OF MUSIC
Автор: АНАСТАСИЯ МЕДОВА, АННА КИРИЧЕНКО
Издание: HORIZON. Феноменологические исследования.
Том 9, №2 (2020), 662-682
Язык: Английский
Тип публикации: Статья
10.21638/2226-5260-2020-9-2-662-682 PDF (Загрузок: 2311)

Аннотация
Феноменология музыки является перспективным трендом феноменологической эстетики на протяжении более ста лет. Статья посвящена рассмотрению основных проблем и векторов развития феноменологии музыки. Авторы анализируют позицию Романа Ингардена в рамках дискуссий, касающихся методологических и онтологических проблем феноменологии музыки. Статья нацелена на раскрытие последовательности в решении основных проблем феноменологии музыки у Романа Ингардена. Другой целью статьи является осмысление оригинальности идей Ингардена в контексте феноменологических интерпретаций музыки в 20-21 вв. Решение этих задач позволяет авторам зафиксировать ключевые проблемы и выявить принципиальные позиции в феноменологии музыки. Основными источниками компаративного и исторического анализа являются исследования, проведенные Гуссерлем, Сартром, Мерло-Понти, Клифтоном и Иде. Важнейшими онтологическими проблемами феноменологии музыки являются пространственно-временная конституция музыки, редукция музыкального произведения к его исполнению и онтологический статус музыкального произведения. Анализ позиции Ингардена относительно этих проблем позволяет нам обозначить ее отличие от современных подходов. Согласно концепции Ингардена, музыкальное время является временем особого рода, т. е. квази-временем. Музыкальное произведение — это чисто интенциональный, гетерономный и интерсубъективный объект. Подходу Ингардена присущ целый ряд методологических особенностей: отказ от редукции музыкальных теорий, установка на независимость музыкального произведения от сознательных и ментальных процессов, интерпретация музыкального произведения как неакустического феномена. В заключение авторы демонстрируют, как оригинальность и радикальность выводов Ингардена сделала его позицию беззащитной перед лицом критики и одновременно стала тенденцией в современных феноменологических исследованиях музыки.

Ключевые слова
Роман Ингарден, онтология музыки, акустический феномен, музыкальное время, пространство музыки, связанные идеальности, интенциональный объект, квазитемпоральная структура, семантическая интенция.

References

  • Adorno, T.W.(2006). Current of Music: Elements of a Radio Theory (R.Hullot-Kentor, Ed.). Frankfurt am Main: Suhrkamp.
  • Brown, N.(2006). The Flux Between Sounding and Sound: Towards a Relational Understanding of Music as Embodied Action. Contemporary Music Review, 25 (1), 37–46.
  • Christensen, E.(2012). Music Listening, Music Therapy, Phenomenology and Neuroscience. Aalborg University, Denmark. Retrieved from http://www.mt-phd.aau.dk/phd-theses
  • Clifton, T.(1976). Music as Constituted Object. Music and Man, 2, 73–98.
  • Clifton, T.(1983). Music as Heard: A Study in Applied Phenomenology. New Haven: Yale University Press.
  • Conrad, W.(1908). Der ästhetische Gegenstand. Zeitschrift für Ästhetik und allgemeine Kunstwissenschaft, 3, 71–118.
  • Dufrenne, M.(1953). Phenomenologie de l’experience esthétique. Paris: Press universitaires de France.
  • Ferrara, L.(1984). Phenomenology as a Tool for Musical Analysis. Musical Quarterly, 70 (3), 355–373.
  • Geniusas, S.(2018). Musical Works as Ideal Objects: Phenomenology of Music and its Implications for Philosophical Anthropology. Dialogue and Universalism, 28 (4), 231–244.
  • Husserl, E.(1901). Logische Untersuchungen. Zweiter Teil: Untersuchungen zur Phänomenologie und Theorie der Erkenntnis. Halle: Max Niemeyer.
  • Husserl, E.(1973). Experience and Judgment. Investigations in a Genealogy of Logic. Evanston: Northwestern University Press.
  • Husserl, E.(1980). Phantasie, Bildbewußtsein, Erinnerung. Zur Phänomenologie der anschaulichen Vergegenwärtigungen. Texte aus dem Nachlass (1898–1925) (E.Marbach, Ed.). The Hague: Martinus Nijhoff Publishers.
  • Ihde, D.(2003). Postphenomenology — Again? Working Paper No. 3, Centre for STS Studies, Aarhus University Denmark, 3–25.
  • Ihde, D.(2007). Listening and Voice. Phenomenologies of Sound (2nd ed.). Albany, NY: State University of New York Press.
  • Ingarden, R.(1955). Elementy dzieła muzycznego. Sprawozdania Towarzystwa Naukowego w Toruniu, 9 (1-4), 82–84.
  • Ingarden, R.(1958). Studia z estetyki. Vol.II.Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Ingarden, R.(1962). Untersuchungen zur Ontologie der Kunst: Musikwerk. Bild. Architektur. Film. Tübingen: Max Niemeyer.
  • Ingarden, R.(1973). Utwór muzyczny i sprawa jego tożsamości. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
  • Ingarden, R.(1975). On the Motives Which Led Husserl to Transcendental Idealism. The Hague: Martinus Nijhoff.
  • Ingarden, R.(1986). The Work of Music and the Problem of its Identity (A.Czerniawski, Trans.; J.G.Harrell, Ed.). Oakland: University of California Press.
  • Ingarden, R.(1987). Spór o istnienie Świata. Vol.I: Ontologia egzystencjalna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Kocay, V.(2002). Roman Ingarden’s Unique Conception of Aesthetic Objects. In A.-T.Tymieniecka (Ed.), Phenomenology World-Wide. Analecta Husserliana, Vol. 80 (202–210). Dordrecht: Springer.
  • Lea, J.(2009). Post-Phenomenology. Post-phenomenological Geographies. In R.Kitchen, & N.Thrift (Eds.), International Encyclopaedia of Human Geography (373–378). London: Elsevier.
  • Lochhead, J.(1986). Temporal Structure in Recent Music. Journal of Musicological Research, 6, 49–93.
  • Merleau-Ponty, M.(1962). Phenomenology of Perception (C. Smith, Trans.). London: Routledge & Kegan Paul.
  • Merleau-Ponty, M.(2002). Phenomenology of Perception (2nd ed.). London: Routledge Classics.
  • Mitscherling, J.(2012). Roman Ingarden’s Aesthetics Philosophy. Compass, 7 (7), 436–447.
  • Moran, D., & Cohen, J.(2012). The Husserl Dictionary. Continuum Philosophical Dictionaries. London: Continuum.
  • Pryer, A.(2013). The Ontology of Music and the Challenge of Performance: Identity versus Variety, and the Persistence of the “Text”. In T.Makel, & T.Klein (Eds.), The Embodiment of Authority: Perspectives on Performance (100–214). Frankfurt: Peter Lang.
  • Pytlak, A.(1989) On Ingarden’s Conception of the Musical Composition. In B.Dziemidok, & P.McCormick (Eds.), On the Aesthetics of Roman Ingarden: Interpretations and Assessments (233–254). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
  • Rose, M., & Wylie, J.(2006). Animating Landscape. Environment and Planning D. Society and Space, 24, 475–479.
  • Sartre, J.-P.(1940). L’imaginaire: Psychologie phénoménologique de l’imagination. Paris: Gallimard.
  • Sartre, J.-P.(2004). The Imaginary: A Phenomenological Psychology of the Imagination (J.Webber, Trans.). London & New York: Routledge.
  • Schütz, A.(1976). Fragments on the Phenomenology of Music. Music and Man, 2, 5–71.
  • Siu, R.C.(2016). Rethinking the Body and Space in Alfred Schutz’s Phenomenology of Music. Human Studies, 39, 533–546.
  • Smith, F.J.(1973). Musical Sound as a Model for Husserlian Intuition and Time-Consciousness. Journal of Phenomenological Psychology, 4, 271–296.
  • Sodeika, T.(1989). The Ingarden-Husserl Controversy: The Methodological Status of Consciousness in Phenomenology and the Limits of the Human Condition. In A.-T.Tymieniecka (Ed.), Man Within His Life World: Contributions To Phenomenology By Scholars From East Central Europe (209–221). Dordrecht: Springer Science & Business Media.
  • Welten, R.(2009). What Do We Hear When We Hear Music? A Radical Phenomenology of Music. Studia Phaenomenologica, 9, 269–286.

Информация о Статье/Публикации
Просмотров: 1517


КОНЦЕПТ ПРОИЗВЕДЕНИЯ КИНОИСКУССТВА РОМАНА ИНГАРДЕНА: СТРАТА, ЗВУК, ЗРЕЛИЩЕ

Название на языке публикации: ROMAN INGARDEN’S CONCEPT OF THE FILMIC WORK OF ART: STRATA, SOUND, SPECTACLE
Автор: РОБЕРТ ЛУЖЕЦКИ
Издание: HORIZON. Феноменологические исследования.
Том 9, №2 (2020), 683-702
Язык: Английский
Тип публикации: Статья
10.21638/2226-5260-2020-9-2-683-702 PDF (Загрузок: 1911)

Аннотация
В данной статье я осуществляю модификацию некоторых аспектов Ингарденовского анализа кинематографического произведения искусства, синхронизированного со звуком. Аргументация осуществляется в два этапа: (1) я проясняю утверждение Ингардена о том, что произведение искусства — это стратифицированная формация, в которой различные аспекты представляют собой объективности; (2) я разъясняю и критически переосмысляю тезис Ингардена, согласно которому произведение киноискусства является пограничным случаем по отношению к другим видам произведений искусства — картинам и литературным произведениям. Здесь я считаю проблематичными утверждения Ингардена о функции звука в конкретизированной кинематографической презентации вымышленного им мира. Ингарден отождествляет вселенную, представленную кинематографическим произведением искусства, с габитусом реальности, но странным образом противоречит своему собственному понятию габитуса. Я утверждаю, что это обусловлено концептуализацией кинематографического произведения искусства Ингарденом в качестве феномена, состоящего, в первую очередь из слоя представленных «видимых аспектов», конститутивных как для немого, так и для синхронизированного со звуком кино, а также ограничением роли фонетического содержания в озвученных фильмах. Я предполагаю, что, если бы мы переосмыслили роль звукового представления фонетического содержания в конкретизированном звуко-синхронизированном фильме, мы могли бы лучше понять, каким образом в фильме появляется кажущаяся магической способность поражать нас.

Ключевые слова
Ингарден, фильм, звук, онтология, немое кино, эстетика.

References

  • Barthes, R.(1981). Camera Lucidia: Reflections on Photography (R.Howard, Trans.). New York: Hill & Wang.
  • Bazin, A.(2005). What is Cinema? (H.Gray, Trans.). Berkeley: University of California Press.
  • Bradley, E.(2004). The First Hollywood Musicals: A Critical Filmography of 171 Features, 1927 Through 1932. New York City: McFarland and Company.
  • Carroll, N.(1995). Towards an Ontology of the Moving Image. In C.A.Freeland, & T.E.Wartenberg (Eds.), Philosophy and Film (68–85). New York & London: Routledge.
  • Dziemidok, B., & McCormick, P.J.(Eds.). (1989). On the Aesthetics of Roman Ingarden: Interpretations and Assessments. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
  • Haltof, M.(1998). Film Theory in Poland Before World War II.Canadian Slavonic Papers / Revue Canadienne, 40 (1/2), 67–78.
  • Helman, A.(1975). The Influence of Ingarden’s Aesthetics on the Theory of Film. In P.Graf, & S.Krzemień-Ojak (Eds.), Ingarden and Contemporary Polish Aesthetics (97–107). Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Helman, A., Osadnik, W.M., Plesnar, Ł., & Wilk, E.(1994). Some Remarks on the Application of Ingarden’s Theory to Film Studies. In A.-T.Tymieniecka (Ed.), Allegory Revisited; Ideals of Mankind, Analecta Husserliana, Vol. 41 (377–397). London: Kluwer Academic Publishers. https:// doi.org/10.1007/978-94-011-0898-0_28
  • Ingarden, R.(1973a). The Cognition of the Literary Work of Art (R.A.Crowley, & K.R.Olson, Trans.). Evanston: Northwestern University Press.
  • Ingarden, R.(1973b). The Literary Work of Art. An Investigation on the Borderlines of Ontology, Logic, and Theory of Literature (G.G.Grabowicz, Trans.). Evanston: Northwestern University Press.
  • Ingarden, R.(1989). Ontology of the Work of Art (R.Meyer, & J.T.Goldwait, Trans.). Athens: Ohio University Press.
  • Lewicki, B.(1935). Budowa utworu filmowego. Życie Sztuki, 2, 69–87.
  • Lissa, L.(1937). Muzyka i film. Studium z pogranicza ontologii, estetyki i psychologii muzyki filmowej. Lwow: Ksiegarnia Lwowska.
  • Malherbe, O.(2016). Roman Ingarden et le Cinéma: entre visibilté et musicalité. Studia Phaenomenologica, 16, 185–214.
  • Mitscherling, J.(1997). Roman Ingarden’s Ontology and Aesthetics. Ottawa: University of Ottawa Press.
  • Mitscherling, J.(2004). The Identity of the Architectural Work of Art. Contemporary Issues in Aesthetics (Supplemental volume of Symposium, 8 [3]), 491–518.
  • Mitscherling, J.(2010). Aesthetic Genesis: The Origin of Consciousness in the Intentional Being of Nature. Toronto: University of America Press.
  • Mishima, Y.(1990). The Temple at Dawn (E.D. Saunders, & C. S. Seigle, Trans.). New York: Random House.
  • Morawski, M.(1985). Ingardenowska koncepcja sztuki filmowej. Kwartalnik Filmowy, 8 (4), 17–32.
  • Osadnik, W.M., & Plesnar, Ł. A.(1991). On the Sign Character of the Representing Stratum in a Film as a Work of Art. In A.-T.Tymieniecka (Ed.), Ingardeniana III: Roman Ingarden’s Aesthetics in a New Key and the Independent Approaches of Others. Analecta Husserliana, Vol. 33 (63–78). London: Kluwer Academic Publishers. https://doi.org/10.1007/978-94-011-3762-1_2
  • Płotka, W.(2017). Early Phenomenology in Poland (1895–1945): Origins, Development, and Breakdown. Studies in East European Thought, 69 (1), 79–91. https://doi.org/10.1007/s11212-017- 9274-0
  • Rudnick, H.H.(Ed.). (1990). Ingardeniana II: New Studies in the Philosophy of Roman Ingarden. Analecta Husserliana, Vol. 30. London: Kluwer Academic Publishers.
  • Spiegelberg, H.(1965). The Phenomenological Movement: A Historical Introduction I. The Hague: Martinus Nijhoff.
  • Szczepańska, A.(1989). The Structure of Artworks. In B.Dziemidok, & P.J.McCormick (Eds.), On the Aesthetics of Roman Ingarden: Interpretations and Assessments (21–54). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
  • Tarkovsky, A.(1986). Sculpting in Time: Reflections on the Cinema (K.Hunter-Blair, Trans.). Austin: University of Texas Press.
  • Tymieniecka, A.-T.(Ed.). (1976). Ingardeniana: A Spectrum of Specialized Studies Establishing the Field of Research. Analecta Husserliana, Vol. 4. Boston: D.Reidel Publishing Company.
  • Tymieniecka, A.-T.(Ed.). (1991). Ingardeniana III: Roman Ingarden’s Aesthetics in a New Key and the Independent Approaches of Others. Analecta Husserliana, Vol. 33. London: Kluwer Academic Publishers.
  • Wachter, D. von. (2013). Roman Ingarden’s Ontology: Existential Dependence, Substances, Ideas, and Other Things Empiricists Do Not Like. In A.Chrudzimski (Ed.), Existence, Culture, and Person. The Ontology of Roman Ingarden (55–82). Frankfurt: Ontos Verlag.

Информация о Статье/Публикации
Просмотров: 1517


ВОЗВРАЩАЯСЬ К ИНГАРДЕНОВСКОЙ ИНТЕРПРЕТАЦИИ ЛИТЕРАТУРНОГО ПРОИЗВЕДЕНИЯ: ЯВЛЯЕТСЯ ЛИ КОМПЬЮТЕРНАЯ ИГРА «ОРГАНИЗМОМ»?

Название на языке публикации: REVISITING INGARDEN’S THEORETICAL BIOLOGICAL ACCOUNT OF THE LITERARY WORK OF ART: IS THE COMPUTER GAME AN “ORGANISM”?
Автор: МЭТТЬЮ ГЛАДДЕН
Издание: HORIZON. Феноменологические исследования.
Том 9, №2 (2020), 640-661
Язык: Английский
Тип публикации: Статья
10.21638/2226-5260-2020-9-2-640-661 PDF (Загрузок: 2169)

Аннотация
Начиная с самых ранних своих работ вплоть до последних, Роман Ингарден проявлял интерес к теоретической биологии с ее попыткой прояснения различия между живыми организмами и другими видами сущего. Однако многие его исследования в этом направлении упускаются из виду, поскольку они не появляются в работах онтологического, метафизического или антропологического толка, а, скорее, «спрятаны» в его трудах по литературной эстетике, в которых Ингарден стремился определить природу живых организмов с целью сопоставления с ними художественных произведений. В данной статье предпринимается историко-текстуальный анализ, прослеживающий эволюцию мысли Ингардена относительно природы художественного произведения, уподобляемого организму, раскрывая ее связь с развитием его теории систем и центральным в этой теории понятием «относительно изолированной системы»: с точки зрения Ингардена, как художественное произведение, так и организм представляют собой систематически трансформирующееся «живое» функционально-структурное целое. Оно охватывает собой систему иерархически организованных и частично изолированных (хотя и взаимозависимых) элементов, гармоническое взаимодействие между которыми позволяет художественному произведению и организму выполнять свою основную функцию. Завершив этот исторический анализ, мы проверим ингарденовскую концепцию произведения искусства в русле идеи организма в новом контексте, исследуя организмические свойства современной компьютерной игры; в той мере, в какой их поведение, направляемое искусственным интеллектом, являет собой форму агентности, такие игры могут показаться более «живыми», чем традиционные произведения искусства. Мы покажем, что концептуальная система Ингардена предоставляет полезный инструмент для понимания «органичности» этих игр как произведений искусства, несмотря на их качественное отличие от тех форм искусства, с которыми Ингарден был непосредственно знаком.

Ключевые слова
Роман Ингарден, теоретическая биология, организмы, теория систем, относительно изолированные системы, философская эстетика, художественные произведения, компьютерные игры, Яигмунт Лемпицки, Макс Шелер.

References

  • Bertalanffy, L.(1932). Theoretische Biologie: Erster Band: Allgemeine Theorie, Physikochemie, Aufbau und Entwicklung des Organismus. Berlin: Verlag von Gebrüder Borntraeger.
  • Brown, J.A., & Marston, H.R.(2018). Gen X and Digital Games: Looking Back to Look Forward. In J.Zhou, & G. Salvendy (Eds.), Human Aspects of IT for the Aged Population: Applications in Health, Assistance, and Entertainment (485–500). Cham: Springer.
  • Deplazes-Zemp, A.(2012). The Conception of Life in Synthetic Biology. Science and Engineering Ethics, 18, 757–774.
  • Forterre, P.(2016). To Be or Not to Be Alive: How Recent Discoveries Challenge the Traditional Definitions of Viruses and Life. Studies in History and Philosophy of Science. Part C: Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences, 59, 100–108.
  • Gierulanka, D.(1981). Przedmowa tłumacza (D.Gierulanka, Trans.). In R.Ingarden, Spór o istnienie świata, Tom III: O strukturze przyczynowej realnego świata (5–12). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Ingarden, R.(1919). Dążenia fenomenologów. Przegląd Filozoficzny, 22 (3), 118–156; 22 (4), 315–351.
  • Ingarden, R.(1922a). Intuition und Intellekt bei Henri Bergson: Darstellung und Versuch einer Kritik. Jahrbuch für Philosophie und phänomenologische Forschung, 5, 285–461.
  • Ingarden, R.(1922b). W sprawie istoty doświadczenia wewnętrznego. Przegląd Filozoficzny, 25 (4), 512–534.
  • Ingarden, R.(1925). Essentiale Fragen: Ein Beitrag zum Wessensproblem. Jahrbuch für Philosophie und phänomenologische Forschung, 7, 125–304.
  • Ingarden, R.(1928). Max Scheler. Wspomnienie pośmiertne. Przegląd Filozoficzny, 31 (4), 343–351.
  • Ingarden, R.(1931). Das literarische Kunstwerk. Halle: Max Niemeyer Verlag.
  • Ingarden, R.(1933). Formy obcowania z dziełem literackiem. Wiadomości Literackie, 10 (7/478), 3.
  • Ingarden, R.(1935). Vom formalen Aufbau des individuellen Gegenstandes. Studia Philosophica, 1, 29–106.
  • Ingarden, R.(1936). Formy poznawania dzieła literackiego. Pamiętnik Literacki, 33, 163–192.
  • Ingarden, R.(1937a). O poznawaniu dzieła literackiego. Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich.
  • Ingarden, R.(1937b). Sprawa formy i treści w dziele literackim. Życie Literackie, 5, 153–167.
  • Ingarden, R.(1939). O poznawaniu cudzych stanów psychicznych. Lecture at the meeting of the Lwowskie Towarzystwo Naukowe, Jan Kazimierz University, Lwów, June 6. Personal archive of Roman Ingarden, KIII–26, jednostek 84. Archiwum Nauki PAN i PAU, Kraków, Poland. Retrieved from http://ingarden.archive.uj.edu.pl/archiwum/odczyt-romana-ingardena-na-posiedzeniulwowskiego-towarzystwa-naukowego-z-15-06-1939
  • Ingarden, R.(1943). Manuscript notes on the “Theoretische Biologie” (1928) of Jakob von Uexküll. Personal archive of Roman Ingarden, KIII–26, jednostek 89/3. Archiwum Nauki PAN i PAU, Kraków, Poland.
  • Ingarden, R.(1947). Spór o istnienie świata, Vol.I.Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
  • Ingarden, R.(1948a). Quelques remarques sur la relation de causalité. In Atti del Congresso Internazionale di Filosofia promosso dall’Istituto di studi filosofici (Roma, 15-20 novembre, 1946), vol. II: L’Esistenzialismo (573–577). Milano: Castellani.
  • Ingarden, R.(1948b). Spór o istnienie świata, Vol.II.Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
  • Ingarden, R.(1957). O poznawaniu dzieła literackiego. In Studia z estetyki, Vol. 1 (1–251). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Ingarden, R.(1960). Spór o istnienie świata, Vol.I.Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Ingarden, R.(1970a). O pojęciu istoty. Lecture at a scientific meeting of the Polish Philosophical Society, April 4. Personal archive of Roman Ingarden, KIII–26, jednostek 77. Archiwum Nauki PAN i PAU, Kraków, Poland. Retrieved from http://ingarden.archive.uj.edu.pl/archiwum/odczyt-romana-ingardena-o-pojeciu-istoty-z-04-04-1970
  • Ingarden, R.(1970b). Poznanie a priori u Kanta i Husserla. Lecture at a scientific meeting of the Polish Philosophical Society, March 21. Personal archive of Roman Ingarden, KIII–26, jednostek 77. Archiwum Nauki PAN i PAU, Kraków, Poland. Retrieved from http://ingarden.archive.uj.edu. pl/archiwum/odczyt-romana-ingardena-poznanie-a-priori-u-kanta-i-husserla-z-21-03-1970r
  • Ingarden, R.(1970c). Über die Verantwortung: Ihre ontischen Fundamente. Stuttgart: Reclam.
  • Ingarden, R.(1974). Über die kausale Struktur der realen Welt: Der Streit um die Existenz der Welt III. Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
  • Ingarden, R.(1983). Man and Value (A. Szylewicz, Trans.). München: Philosophia Verlag; Washington, DC: Catholic University of America Press.
  • Ingarden, R.(1988). O dziele literackim: Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury (M.Turowicz, Trans.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • Ingarden, R.(1997). Vom Erkennen des literarischen Kunstwerks. Gesammelte Werke: Band 13 (E.M. Swiderski, Ed.). Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
  • Ingarden, R.(2013). Controversy over the Existence of the World. Vol.I.Frankfurt: Peter Lang Edition.
  • Łempicki, Z.(1932). Dzieło literackie: Moc i działanie. Wiadomości Literackie, 9 (10/427), 3.
  • Makai, P.K.(2018). Video Games as Objects and Vehicles of Nostalgia. Humanities, 7 (4), 123.
  • Maluga, L.(2006). Autonomiczne rysunki architektoniczne. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
  • Marak, K., Markocki, M., & Brzostek, D.(2019). Gameplay, Emotions and Narrative: Independent Games Experienced. Pittsburgh: ETC Press.
  • Olson, E.T.(1997). The Ontological Basis of Strong Artificial Life. Artificial Life, 3 (1), 29–39.
  • Półtawski, A.(1978). The Idea and the Place of Human Creativity in the Philosophy of Roman Ingarden. Dialectics and Humanism, 5 (2), 129–140.
  • Rothschuh, K.E.(1959). Theorie des Organismus: Bios, Psyche, Pathos. München: Urban & Schwarzenberg.
  • Scheler, M.(1923). Wesen und Formen der Sympathie: Der „Phänomenologie der Sympathiegefühle“. Bonn: Verlag von Friedrich Cohen.
  • Scheler, M.(1928). Die Stellung des Menschen im Kosmos. Darmstadt: Otto Reichl.
  • Sienkiewicz, P., & Wojtala, R.(1991). Systems Thinking in Poland. In M.Jackson, G.Mansell, R.Flood, R.Blackham, & S.Probert (Eds.), Systems Thinking in Europe (197–199). New York: Plenum Press.
  • Swalwell, M.(2007). The Remembering and the Forgetting of Early Digital Games: From Novelty to Detritus and Back Again. Journal of Visual Culture, 6 (2), 255–273.
  • Uexküll, J.(1928). Theoretische Biologie. Berlin: Verlag von Julius Springer.